سازه و زلزله
تاب آوری شهر شیراز در برابر زلزله
زمين‌لرزه، اين روزها به كابوس شهروندان خصوصا ساكنان كلانشهرها بدل شده است؛ اگرچه به ظاهر شايد سازه‌ها در شهرها مقاوم‌تر باشد اما در باطن ساختمان‌ها اغلب آسيب‌پذير و غيرمقاوم بنا شده‌اند.
به گزارش ايسنا منطقه‌ي فارس، علي‌رغم آنكه در يك دهه اخير، تلا‌ش‌ها براي مقاوم‌سازي بناها بيش از گذشته مطرح بوده است اما دلايل زيادي براي نگراني كارشناسان خصوصا در شهرهاي بزرگ وجود دارد.
نگراني‌هاي كارشناسان تنها معطوف به بافت‌هاي فرسوده و بعضا غيرقابل دسترس شهري در كلانشهرهايي نظير شيراز نيست؛ استفاده از مصالح غيراستاندارد، كم توجهي ناظران به ساخت و سازهاي استاندارد، ناديده گرفتن ضرورت‌هاي اوليه ساخت و ساز در مجتمع‌هاي بزرگ و ....
به لحاظ وقوع زمين‌لرزه در دوره‌هاي مختلف تاريخي و با توجه به شرايط جغرافيايي، استان فارس از استان‌هاي زلزله‌خيز كشور محسوب مي‌شود و هنوز خاطره زلزله‌هاي مهيبي نظير زلزله‌ي قير و كارزين، از يادها پاك نشده است.
مديركل مركز زمين شناسي و اكتشافات معدني منطقه جنوب كشور در گفت و گو با ايسنا منطقه‌ي فارس با اشاره به اينكه كل كشور ايران از لحاظ زمين شناسي در موقعيت تحت فشار قرار دارد، گفت: نسبت به آمار و اطلاعات سال‌هاي اخير 20 درصد از زلزله هاي كشور در استان هاي فارس رخ مي دهد.
طهمورث يوسفي بيان كرد: استان فارس بخشي از شبكه گسلي زاگرس محسوب مي‌شود؛ گسلي كه از شرق به غرب فارس فراواني بيشتري دارد.
به گفته‌ي اين كارشناس، گسل كازرون - كره‌بس، گسل سروستان و ... از گسل‌هاي استان فارس به‌شمار مي‌رود.
او افزود: زلرله‌هاي منطقه زاگرس فارس به دليل شرايط زمين شناسي و وجود يك سازند زمين‌شناسي به اسم سري هرمز در عمق 10 كيلومتري اين منطقه‌ي كه از تركيبات تخريبي نمك و گچ تشكيل شده است، مي‌تواند شدت كمتري داشته باشد.
يوسفي خاطر نشان كرد: سازند سري هرمز حدود هزار متر ضخامت دارد كه روي پي سنگ زاگرس فارس قرارگرفته؛ اين لايه كه از رسوبات شكل پذير تشكيل شده باعث تعديل انرژي زلزله به سطح شده و در هنگام وقوع زلزله بخشي از نيرو صرف تغيير شكل اين سازند مي‌شود.
مديركل مركز زمين شناسي و اكتشافات معدني منطقه جنوب كشور با بيان اينكه بخشي از شهر شيراز روي گسل قرار و روي يك دشت وسيع قرار گرفته است، گفت: در پوسته‌ي زمين گسل‌هاي زيادي وجود دارد و تنها راه مقابله با اين پديده، ساخت و ساز ايمن و استاندارد است.
يوسفي گفت: باتوجه به اينكه در زاگرس و استان فارس زلرله هاي زيادي رخ مي دهد، اگر سازه هاي استاندارد با مصالح استاندارد و مهندسي ساز داشته باشيم در برابر زلزله هاي بزرگ هم مقاوم است.
همه بايد از زلزله‌هايي كه حادث مي‌شود درس بگيريم
عضو هيئت رئيسه‌ي نظام مهندسي استان فارس نيز با تاكيد براينكه همه بايد از زلزله‌هايي كه حادث مي‌شود، درس بگيريم، افزود: اگر در استان فارس زلزله‌اي با قدرتي كه در كرمانشاه حادث شد اتفاق بيفتد، قطعا به اندازه آن منطقه شاهد خرابي نخواهيم بود، اما اين به آن معنا نيست كه شرايط ما خوب است.
مهرداد خواجه پور با تصريح اينكه كارفرمايان و مالكان بايد مطالبه گر بوده و با قصد ساخت يك بناي مقاوم، كار كنند نه به قصد كسب سود! يادآور شد: قريب به 20 سال پيش قانون نظام مهندسي و كنترل اجراي ساختمان تصويب شد و از آن زمان تاكنون روند ساخت و سازها خوب شده است.
عضو هيئت رئيسه نظام مهندسي فارس گفت: براي داشتن يك سازه مقاوم و استاندارد بايد يك چرخه كه شامل طراح مناسب، مهندس محاسب، مجري، ناظر، استفاده از كارگر ماهر و مصالح استاندارد است، رعايت شود.
خواجه‌پور ناظر را براي ساختمان به برج مراقبت و مجري را به خلبان تشبيه و اضافه كرد: چند سالي است كه مجري‌ذيصلاح از اين چرخه حذف شده است؛ اين يعني اكنون ما خدمات مهندسي را در ساخت و سازها به شكل ناقص اجرا مي‌كنيم.
وي گفت: امروزه ساختمان از يك كالاي فني به يك كالاي سرمايه‌ايي تبديل و صنعت ساخت و ساز از دست مهندسان و متخصان خارج شده و قسمت اعظم آن دست بساز بفروش‌ها است.
خواجه پور با اشاره به اينكه در زمينه تربيت كارگر ماهر كوتاهي شده است، گفت: بايد به اين نكته توجه داشت كه اين كارگر ماهر است كه ساختمان را مي سازد نه مهندس.
وي با بيان اينكه فارس به لحاظ اقدامات علمي و فني نظام مهندسي استان پيشتاز معرفي شده است، ابراز اميدواري كرد كه شيراز بخاطر وجود پتانسيل قوي علمي و بستر خوب نظام مهندسي از نظر فني از شرايط خوبي برخوردار بوده باشد.
خواجه‌پور گفت: سازمان نظام مهندسی براي اولین بار در کشور برای صنف آهن فروشان، كلاس هاي آموزشي برگزار كرده و براي بقيه اصناف، مردم و مالكين هم برنامه هاي آموزشی در نظر دارد.
عضو هيئت رئيسه نظام مهندسي فارس با اشاره به اینکه برای مصالح استاندار اجباری تدوین نشده است گفت: چرا باید مصالح غير استاندارد در بازار وجود داشته باشد که باعث كاهش توليد مصالح استاندار و وارد شدن ضرر مالي و جاني به افراد شود.
خواجه‌پور با تصريح اينكه در زمان وقوع حوادثي نظير زلزله مهمترين تخريب‌ها در ساختمان، تخريب ديوار، نما، ديوارهاي محوطه و افتادن قطعات است، گفت: هنگام وقوع زلزله بیشترین خسارت به بافت‌هاي فرسوده و نوسازي و مقاوم‌سازي نشده، وارد می شود.
اين عضو سازمان نظام مهندسي ساختمان گفت: با بستر سازي مناسب و تشویق مردم باید از وقوع مشكلات احتمالی در زمان وقايع طبيعي پیشگیری شود؛ بايد مكان هايي براي امداد و اسكان در نقاط حادثه‌خيز پيش‌بيني شود.
خواجه‌پور فارس را يكي از زلزله خيزترين استان‌هاي كشور معرفی و اضافه كرد: بيمارستان ها و مراکز نظامی از مکان هایی است که بايد داراي خدمات بي وقفه باشند لذا بايد به لحاظ ايمني و استقامت در شرايطي ايده‌آل قرار داشته باشند.
مسكن مهر شيراز مقاوم است
رئيس اداره راه و شهرسازي شيراز نيز در رابطه با مسكن مهر شهرك مهر امام رضا(ع) مدعي شد كه ساختمان‌هاي اين شهرك براساس آئين‌نامه‌ي 2800 و مقررات ملي ساختمان احداث شده است.
محمدمهدي عبداللهي افزود با بيان اينكه مسكن مهر امام رضا(ع) به استفاده از فناوري نوين احداث شده و اسكلت ساختمان‌ها از نوع اي سي اف است، گفت: در اين سازه تمام ديوارها با تسمه‌ها و نبشي‌هايي به صورت افقي و عمودي مهار شده و در برابر زلزله مستحكم است.
رئيس اداره راه و شهرسازي شيراز درخصوص سيستم اي سي اف نيز توضيح داد: در اين سيستم اكثر ديوارها باربر بوده و به صورت ميان قاب عمل مي‌كند؛ به همين دليل است كه اين ديوارها در خود صفحه ايي جايگزين و ضد زلزله دارد و هيچ گونه نگراني در رابطه با زلزله وجود نخواهد داشت.
به گزارش ايسنا، شهرك مهر امام رضا(ع) لپويي كه در قالب مسكن مهر احداث شده است حدود 5 هزار و 500 واحد مسكوني را در بر مي‌گيرد.
واحدهاي مسكن مهر در فارس مقاوم احداث شده است
مدير كل بنياد مسكن انقلاب اسلامي استان فارس نيز تاكيد دارد كه عمده‌ي واحدهاي مسكوني احداث شده در شهرهاي با جمعيت زير 25 هزار نفر كه اين نهاد متولي آن بوده، مطابق آئين‌نامه 2800 و ضوابط مقررات ملي احداث شده است.
عطا‌الله زماني تصريح كرد: در ساخت و ساز مسكن مهر در شهرهاي زير 25 هزار نفر بر لزوم رعايت كامل ضوابط و آئين‌نامه‌ها تاكيد داشته‌ايم و با انتخاب مشاور و ناظرين مقيم در پروژه‌ها تلاش خود را بر تكميل فرآيند نظارت مصروف كرده‌ايم.
وي با بيان اينكه در مناطق تحت نظارت اين نهاد كه ساخت و سازها براساس ضوابط و مقررات آيين نامه هاي مربوطه احداث شده است، جاي نگراني نيست، گفت: باتوجه به اينكه از سال 87 اسكلت هاي آپارتماني توسط برخي دستگا‌ه‌ها ساخته شده بود و از آن پس ادامه كار به ما تحويل داده شد، بنياد مسكن نيز با مديريت همان تعاوني ها كه در حال كار بودند، كار را ادامه داد.
مدير كل بنياد مسكن انقلاب اسلامي استان فارس همچنين گفت: به واسطه اينكه ساليان سال بنياد مسكن به عنوان متولي اصلي، بازسازي و مقاوم سازي مسکن در روستاها را بر عهده دارد اين اطمينان را مي‌دهم كه واحدهاي ساخته و مقاوم‌سازي شده در برابر زلزله‌هايي در حد معمول مقاوم است.
زماني گفت: در حال حاضر تعداد حدود 680 ناظر و نزدیک به 57 دفتر نظام فنی روستایی در استان فارس کار نظارت برساخت و ساز واحدهایی که ازتسهیلات مقاوم سازی مسکن این بنیاد در روستاها و شهرهای زیر25هزارنفر استفاده می کنند را به عهده دارند.
به گزارش ايسنا، بي‌ترديد اقدامات زيادي خصوصا در دو دهه‌ي اخير با هدف مقاوم‌سازي و ايمن‌سازي ساختمان‌ها انجام شده است اما با توجه به هشدارهايي كه اداره كل استاندارد فارس در خصوص تداوم فعاليت كارگاه‌هاي توليد مصالح غيراستاندارد مي‌دهد، احتمال بروز آسيب‌هاي جبران ناپذير وجود دارد.
طي ماه‌هاي اخير و براساس گزارش‌هاي اداره كل استاندارد فارس، چندين كارگاه توليد مصالح غيراستاندارد خصوصا ميل‌گرد و نبشي كه از مصالح اصلي استفاده شده در بناي ساختمان محسوب مي‌شود، در شيراز و ساير شهرستان‌هاي فارس شناسايي و پلمب شده است.
كارشناسان تاكيد دارند كه لزوم آموزش بيشتر به مردم، ايجاد بسترهاي مناسب براي رعايت چرخه‌ي ساخت و ساز مهندسي و اصولي و البته، نظارت دلسوزانه‌ي شهرداري‌ها و ديگر متوليان صدور مجوز و پايان‌كار، در تحكيم و ايمن‌سازي ساختمان‌ها تاثير بسياري دارد.
بايد باور داشته باشيم كه هر آن امكان وقوع زلزله وجود دارد؛ با رعايت اصول ايمني، جان خود و ديگران را از مخاطرات احتمالي حفظ كنيم.
آرشيو مطالب...