آلودگی
هوا یکی از پیامدهای توسعه صنعتی است که با افزایش جمعیت و گسترش
شهرنشینی، توسعه حملونقل و نیز افزایش مصرف سوخت، روزبهروز بر شدت آن
افزوده میشود. آلودگی هوا پیامدهای بسیار زیانباری از جمله ایجاد انواع
سرطانها و تشدید بیماریهای سیستم قلبی، عروقی و ریوی بر سلامت انسان
تحمیل میکند به گونهای که آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر زودرس در
جهان است. آلودگی هوا همچنین سالانه بیش از 5/ 5میلیون انسان در جهان را
به کام مرگ میکشد و بیش از 5تریلیون دلار هزینه برای اقتصاد جهانی به
همراه دارد.
در شهر تهران نیز آلودگی هوا بهدلیل شرایط خاص جغرافیایی، اجتماعی،
فرهنگی یکی از بارزترین معضلات زیستمحیطی است که به صورت متوسط منجر به کاهش ۵ سال
از عمر شهروندان تهرانی شده است. آلودگی هوای شهر تهران در سالهای گذشته توسط
شرایط جوی و باد مدیریت شده است بهگونهای که در تابستان بهدلیل وزش باد، گرد و
خاک از مناطق حاشیهای به شهرتهران انتقال مییابد. در
انتهای پاییز تا اوایل زمستان نیز بهدلیل ساکن بودن هوا، هوای شهر تهران از انواع
آلودگی لبریز است و مطالعات انجام شده نشان میدهد که روزانه به صورت متوسط ۱۲۰۰
تن آلاینده در هوای تهران پخش میشود که این میزان آلایندهها بیش از 2/ 8 برابر
استاندارد جهانی است. میزان آلودگی هوا ارتباط معناداری با مراکز پرازدحام ترافیکی
در شهر تهران دارد بهگونهای که در کنار بزرگراهها، 800 هزار ذره در هر سانتیمتر
مکعب از هوا وجود داشته و این میزان بهتدریج در خیابانهای اصلی، خیابانهای فرعی
و کوچهها کاهش یافته و نهایتا به 200 هزار ذره در هر سانتیمتر مکعب از هوا رسیده
است، درحالی که میزان استاندارد این ذرات برای هوای سالم، بین 10 تا 15 هزار ذره در هر سانتیمتر مکعب از هوا است. متاسفانه در حالحاضر آمار رسمی
از میزان مرگ و میر در تهران موجود نیست اما براساس آمار غیررسمی در مهر ماه سال
1395 بیش از 3هزارنفر از شهروندان تهرانی جان خود را بر اثر آلودگی هوا از دست
دادند و این تعداد در آبان ماه همین سال به بیش از 3500 نفر افزایش یافته است.
سازمانهای متعددی در زمینه معضل آلودگی هوای شهر تهران مسوول هستند اما بسیاری از
فعالیتهای صورت گرفته در این زمینه بهدلیل فقدان یک برنامهریزی مدون و
ناهماهنگی بین این سازمانها و نیز فقدان متولی اصلی این امر نتیجهبخش نبودهاند،
لذا لازم است که هر یک از سازمانهای ذیربط با قبول مسوولیت خویش و برنامهریزی
جهت کنترل این قاتل ناپنهان، گامی موثر بردارند.