اصول و مقررات پیمان
اولویت بندی پروژه های نفتی در دستور کار
دوسال از زمانی که وزارت نفت به غربالگری پروژههای نفتی وگازی پرداخت، می‌گذرد و اینک که تولید نفت وگاز در میدانهای مشترک به گواهی آمار افزایش یافته، درستی این تصمیم، آن هم در شرائطی که محدودیتهای شدید مالی همچنان گریبان نفت را گرفته، بیش از پیش آشکار شده است.
وزارت نفت که از زمان روی کارآمدن دولت یازدهم صادقانه و همسو با سیاستهای دولت تدبیرو امید اعلام کرد به دلیل محدودیتهای شدید مالی چاره‌ای جز غربالگری پروژه‌ها ندارد، همواره مورد هجمه منتقدان واقع شده است، بخصوص این انتقادها همزمان با بهره‌برداری از طرحهای اولویت دار این وزارتخانه تشدید می‌شود، تاجایی که گلایه از غیرفعال بودن پروژههای نفتی وگازی به داستان تکراری این روزها بدل شده است.
٣٠٠٠ پروژه نفتی با اعتبار ١٣٧ میلیارد دلار ارثیه‌ای برای دولت یازدهم
سال ٩٢ شرکت ملی نفت ٣٠٠٠ پروژه نفتی وگازی را با اعتباری بالغ بر ١٣٧ میلیارد دلار تحویل گرفت؛ پروژه‌هایی که به دلیل کمبود اعتبار پیشرفت کمی داشتند و بعضی از آنها حتی شروع نشده بودند؛ اگرچه اجرای این تعداد پروژه در ظاهر حکایت از پویایی نفت در سالهای نه چندان دور داشت، اما واقعیت این بود که از عمر بسیاری از آن پروژه‌ها بیش از ٥ سال می‌گذشت و تعداد کمی از آنها به نتیجه رسیده بودند.
وزارت نفت از یک طرف برای اجرای پروژههای در دست اجرای شرکت ملی نفت به بیش از ٢٦٠ میلیارد دلار اعتبار نیاز داشت، زیرا قرارداد آنها بسته شده بود و از سوی دیگر به دلیل شرائط خاص کشور برای تامین مالی و اعتباری این همه پروژه در مضیقه بود و به عبارتی وارث پروژههای زخم خورده‌ای بود که باید همه آنها را به نتیجه می‌رساند، آن هم در اوج تحریمها و کمبود منابع مالی؛ بنابراین چاره‌ای جز اولویت بندی پروژه‌ها وجود نداشت.
این وزارتخانه، در همان ایام اعلام کرد که برای اختصاص بهینه منابع محدود مالی و تسریع در بهره‌برداری از پروژههای عمرانی، اقدام به اولویت‌بندی پروژههای نفتی و گازی می‌کند. به این ترتیب کار شروع شد؛ حالا باید از میان ٣٠٠٠ پروژه، آنهایی که منافع بیشتری برای کشور داشتند انتخاب می‌شدند.
میدانهای مشترک نفتی وگازی اولویت نفت
از همان ابتدای روی کارآمدن دولت یازدهم توسعه میدانهای مشترک نفتی وگازی و برداشت هرچه سریع‌تر آن به یک اصل مسلم در وزارت نفت بدل و امکانات و منابع در این حوزه بسیج شدند؛ کمبود منابع مالی و تحریمها سبب شدند تا در این میان میدانهای مشترک نفتی و گازی و پروژه‌هایی که بیش از ٨٠ درصد پیشرفت داشتند، در اولویت کاری قرار گیرند؛ تاخیر در برداشت از میدانهای مشترک نفتی وگازی یعنی از دست دادن منافع و هدر رفتن ثروتی که حق طبیعی همه ایرانیان بود و دولت به نمایندگی از مردم باید از این حق صیانت می‌کرد؛ در صورتی که این اضطرار در مورد میدانهای مستقل وجه دیگری داشت.
انتخاب ٧٧ طرح و ٧٥١ پروژه
به این ترتیب از میان ٣٠٠٠ پروژه، ٧٧ طرح و ٧٥١ پروژه انتخاب شدند. حتی به تازگی معاونت بررسی، امکان سنجی اقتصادی و مالی طرحها اعلام کرد: با توجه به محدودیت تامین منابع مالی در سالهای گذشته و تعیین نشدن اولویت ادامه و استمرار قرارداد رئوس تفاهم (HOA) ها بر مبنای گزارش سهمیه‌بندی سرمایه‌ای ( غربالگری) طرحها و پروژه‌ها، مراحل اجرایی و تبدیل به قرارداد شدن این گونه تفاهم نامه ها متوقف شده است.
با این حال غربالگری به معنای رها شدن پروژههای نیمه تمام نبود؛ بلکه به دلیل مشکلاتی نظیر محدودیت منابع مالی کار به کندی پیش رفت، اما هیچیک از پروژه‌ها متوقف نشد.
٩ میلیارد دلار سرمایه گذاری؛ ٢٠٠ میلیون مترمکعب تولید
در سال ١٣٨٩ برای توسعه ٥ فاز پارس جنوبی بیش از ٤٠ میلیارد دلار منابع تخصیص یافت در حالی که هیچ یک از آنها به صورت کامل وارد مدار نشد؛ از سوی دیگر عمر اجرای برخی از پروژه ها هم به سال ٨٥ می‌رسید، اما روبان هیچ یک از آنها بریده نشد!
بنابر آمارها کل هزینه‌های انجام شده در پارس جنوبی به حدود ٦٤ میلیارد دلار می‌رسد که تا پایان دولت قبل این رقم بالغ بر ٥٥ میلیارد دلار بود و سهم دولت یازدهم از این میزان ٩ میلیارد دلار.
با این حال طی سال گذشته (٩٣) ١٠٠ میلیون مترمکعب به تولید گاز میدان پارس جنوبی اضافه شد و امسال نیز طبق برنامه ریزی انجام شده؛ باوجود محدودیتهای شدید مالی، تولید گاز این میدان ١٠٠ میلیون مترمکعب دیگر افزایش می‌یابد.
به این ترتیب امروز ١٧ فاز پارس جنوبی در حال تولید گاز است؛ ٢٤ فاز به صورت اسمی و عملا ٢٨ فاز درحال ساخت است. مجموع کل تولید گاز غنی از فازهای بهره‌برداری شده پارس جنوبی از ابتدای بهره‌برداری تا پایان سال ١٣٩٣ بالغ بر ٧٧٠ میلیارد مترمکعب بوده است و هم اکنون حدود ٣٩٠ میلیون مترمکعب در روز از میدان گازی پارس جنوبی تولید می‌شود که بیش از ٥٠ درصد کل گاز طبیعی تولیدی کشور است.
حال تصور کنید اگر سال گذشته با وجود افزایش چندین هزار مشترک گاز خانگی، تجاری، صنعتی و نیروگاهی در کشور اولویت بندی در فازهای پارس جنوبی انجام نمی‌شد، زمستان امسال چه اتفاقی برای تامین سوخت زمستانی کشور اتفاق می افتاد؟ شاید خاطرات تلختر از زمستان سال ٨٦ تکرار می شد!
افزایش توان تولید در میدانهای مشترک نفتی وگازی
اما داستان افزایش تولید تنها به پارس جنوبی خلاصه نمی‌شود؛ سعید حافظی مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره نیز چندی پیش اعلام کرد: در اغلب میدانهای مشترک حوزه فعالیتی این شرکت، عملکرد مطلوبی داریم و مطابق با برنامه و پیشگام‌تر از کشور طرف مقابل عمل می کنیم. وی گفت: به جرات می‌توان گفت مجموع تولید از میدانهای مشترک شرکت نفت فلات قاره ایران نسبت به ٢ سال گذشته، افزایش یافته و این در حالی است که طی این مدت، منابع مالی این شرکت به شدت کاهش یافته، تعداد دکلها از ١٨ دستگاه به ٩ دستگاه رسیده است و علاوه بر این، عواملی مانند قدمت تاسیسات و ماشین آلات و افت طبیعی تولید مخازن نیز موانع دیگری بر سر راه افزایش تولید بوده است.
رکوردگیری تولید نفت نه تنها در مناطق نفتخیزجنوب بلکه در مناطق نفت فلات قاره، اروندان و مرکزی نیز انجام شده که به گفته بیژن زنگنه نتایج رکوردگیری از تولید نفت بیش از انتظار و بالاتر از رقمهای قبلی است.
سرمایه گذاریهایی که در همین مدت انجام شده و اقدامهای لازم تا پایان امسال و حداکثر اوایل سال آینده، توان تولید نفت ایران را یک میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد؛ قطعا افزایش تولید و برداشت از میدانهای مشترک حاکی از فعال بودن صنعت نفت است، صنعتی که در سالهای گذشته به دلیل تحریمها و برخی سوء مدیریت‌ها اقدامها با افت تولید مواجه بود و اینک این وزارتخانه بعد از وزارت امورخارجه به یکی از مهمترین وزارتخانه های ایران در مسیر رشد و توسعه ایران بدل شده تا با جذب سرمایه بیشتر و ورود فناوریهای جدید از حق ایران در برداشت از میدانهای مشترک نفتی وگازی دفاع کند.
منبع: شانا
آرشيو مطالب...