امروز
يکشنبه 1403.10.2
Iranian Construction Engineering and Management
مطالب حرفه ای و صنفی
صنعت ساختمان، محرک اشتغال در دوران پس از تحریم
اگرچه نرخ بیکاری در دو سال فعالیت دولت یازدهم نسبت به دولت قبل افزایش نداشته و در محدوده 10 تا 10.8 درصد در نوسان است، اما سونامی بیکاری در کمین دولت است. 2.5 تا 4 میلیون نفر بیکار مطلق در کشور وجود دارد و بر اساس اظهارات متفاوت 4.5 میلیون دانشجو هم در آستانه ورود به بازار کار هستند و دولت ظرف یکی دو سال آینده با 7 تا 10 میلیون جوان بیکار مواجه می‌شود.
افزایش تعداد بیکاران ضرورت ایجاد اشتغال را صد چندان کرده است. وزیر کار در بهترین حالت امیدوار است رشد اقتصادی به 5 درصد برسد و سالانه 500 هزار شغل ایجاد شود اما حسن طایی معاون وی می‌گوید سالانه حداقل باید یک میلیون شغل ایجاد شود تا کمی از وخامت اوضاع کم شود.
در میان این سیل بیکاری، دولت هم توان و بودجه کافی برای ایجاد اشتغال ندارد و صنایع بخش خصوصی هم درگیر رکود در صنعت خود هستند. اما اقتصاد باید از جایی ترمیم شود و شروع به ایجاد اشتغال کند. آن بخش کدام است؟ کارشناسان اقتصادی هر کدام به این سوال پاسخ داده‌اند که کدام بخش اقتصادی می‌تواند اشتغال کشور را بهبود دهد.
محمد‌رضا فرزین، معاون اقتصادی وزارت اقتصاد دولت دهم ایجاد اشتغال در کشور را در گرو رشد بخش ساختمان می‌داند و می‌گوید اگر در صنعت ساختمان تحرک پیدا کنیم به موجب آن بخش‌هایی نظیر مصالح ساختمانی هم تحرک پیدا می‌کنند و می‌توانند اشتغال ایجاد کنند.
محمد‌حسن عرفانیان، بنیان‌گذار شرکت فولاد مبارکه هم در مورد بخش محرک اشتغال با فرزین هم‌عقیده است. وی می‌گوید: هنوز هم در کل دنیا صنعت ساختمان محرک اشتغال است. اما کمی خطرناک و گول‌زننده است مانند تجربه آمریکا و اسپانیا در زمان بوش. این گفته عرفانیان به این منظور است که در اواخر سال‌های ریاست‌جمهوری بوش آمریکا با بحران اقتصادی شدیدی روبه رو شد که نقطه این بحران از بازار مسکن شروع شد و کل دنیا را تحت شعاع خود قرار داد.
اما سید مصطفی هاشمی‌طبا، وزیر پیشین صنایع نظر دیگری دارد. وی توسعه صنعت گردشگری را عامل ایجاد اشتغال می‌داند. وزیر پیشین صنایع مانند بسیاری دیگر معتقد است در گردشگری مزیت‌هایی همچون هتل‌‌داری، تاسیس مراکز تفریحی و ... وجود دارد که می‌توان با گسترش آنها، به ایجاد اشتغال هم کمک کرد.
مهدی عسلی، اقتصاددان و مدیرکل امور اوپک و مجامع انرژی وزارت نفت معتقد است: اگر می‌خواهیم به دنبال حل ریشه‌ای مشکل بیکاری باشیم باید علاوه بر اصلاح قانون کار به سمت صنایعی برویم که در آنها مزیت نسبی و حتی مزیت مطلق داریم. وی به سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز اشاره می‌کند که می‌تواند اشتغال‌زایی بالایی را به همراه آورد. وی معتقد است دولت نه تنها منابع بلکه سیاستگذاری‌ها را بهتر است به گونه‌ای تنظیم کند که همه به سمت توسعه صنایع نفت و گاز برود. در این صورت می‌تواند انرژی را ارزان‌تر در اختیار بخش خصوصی قرار دهد و انها هم با توسعه صنایع انرژی‌بر در کشور ایجاد اشتغال کنند.
بنابراین به گفته عسلی دولت در حوزه اشتغال می‌تواند دو قدم بردارد. اول آنکه برای اصلاح قانون کار چاره‌ای بیندیشد و سپس با هدایت درست منابع و سیاست‌گذاری در مسیر صنایعی که در آن مزیت نسبی قوی‌تری داریم بسته‌های تشویقی را برای توسعه صنایع بالادستی انرژی‌بر تهیه کند تا سرمایه‌گذارن بخش خصوصی بتوانند با استفاده از این بسته‌ها صنایع انرژی بر را فعال کنند.
اما با توجه به گفته‌های عسلی سرمایه‌گذاری در نفت و گاز بسیار هزینه‌بر است و دولت در شرایطی قرار دارد که بودجه‌ای برای سرمایه‌گذاری در چنین حوزه‌هایی را ندارد.
در همین مورد غلامرضا کشاورز حداد، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف می‌گوید: بر اساس نتایج جدول داده ستانده، صنعت مواد غذایی، صنعت پوشاک و صنعت ساختمان به ترتیب اشتغال‌زاترین بخش‌ها هستند و دولت می‌تواند با سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها اشتغال ایجاد کند.
پرویز شهریاری‌راد، مدیر عامل پیشین بانک ایران و خاورمیانه هم معتقد است که با توجه به سطح بالای بیکاری در بین جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها، بخش‌های خدمات مبتنی بر آی تی و صادرات خدمات فنی و مهندسی اشتغال‌زا است و می‌توان از این نقطه برای ایجاد اشتغال حرکت کرد. چون تولید در صنایع و معادن سرمایه‌بر است و بخش کشاورزی هم با محدودیت آب و کشت سنتی مواجه است و نمی‌تواند چندان پاسخگوی جمعیت بیکار و جوان باشد.
حسین حق‌گو، عضو کمیسیون صنعت اتاق تهران هم با شهریاری راد موافق است و بخش خدمات را موتور محرک اشتغال می‌داند و می‌گوید: موتور رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال در تمام اقتصاد‌های غیر سنتی و مدرن، صنعت و فرایند توسعه صنعتی است و محل بروز آن بخش خدمات (حمل و نقل، بانک، بیمه و...) و سایر بخش‌هاست.
آرشيو مطالب...