حمل و نقل
عمده فرودگاههای ایران زیان ده هستند
محمدعلی ایلخانی در بخش نخست گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار اقتصادی آنا، درباره روند ساخت فرودگاه‌ها در کشور نیز توضیحاتی داده‌است. این بخش از گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
چه تعداد فرودگاه در حال ساخت داریم؟
ما 54 فرودگاه در کشور داریم که به بهره‌برداری رسیده‌اند و علاوه بر آن 4 فرودگاه در حال ساخت در سقز، خراسان‌رضوی، گناباد و بروجرد داریم.
همه این فرودگاه‌ها سودده‌اند؟
از میان 54 فرودگاه موجود در کشور تنها 6 فرودگاه می‌توانند به نوعی هزینه‌های خود را تامین کنند و از این تعداد فقط 3 فرودگاه یعنی فرودگاه امام خمینی (ره)، مهرآباد و مشهد سودده‌اند.به طور کلی فرودگاه‌هایی که تعداد پرسنل آنها زیاد و تعداد پرواز آنها کم است، بیشترین زیان را به شرکت فرودگاه‌ها تحمیل می‌کنند.
از میزان زیان فرودگاه‌ها برآوردی دارید؟
به عنوان مثال، در بررسی طرح جامع فرودگاه همدان مشخص شد که در سال گذشته تنها در بخش بودجه‌های عمرانی و جاری 30 میلیارد تومان هزینه در این فرودگاه صرف شده است، در حالی که این فرودگاه تنها 3 میلیارد تومان درآمدزایی داشته است. البته به اعتقاد من این 3 میلیارد تومان هم درآمد صوری و کاغذی بوده و این میزان شاید در محاسبات حقیقی و وصولی به یک میلیارد تومان برسد!
بر این اساس شرکت فرودگاه‌ها تنها در یک مرکز استان باید 27 میلیارد تومان ضرر را متحمل شود، چرا که به عنوان نماینده دولت باید در بخش فرودگاهی به تعهدات خود و همچنین ارائه خدمات بدون منت عمل کند.
در سال جاری تنها در بخش هزینه‌های عمرانی در فرودگاههای کشور بالغ بر 220 میلیارد تومان هزینه کرده‌ایم که این میزان هزینه‌های خرید و تملک اراضی را نیز شامل نمی‌شود و باید گفت در فرودگاه‌هایی که تعهدهای عمرانی ایجاد کرده‌ایم، بیشترین زیان را داریم.
متحمل شدن چنین زیان‌هایی برای شرکت فرودگاه‌ها توجیه دارد؟
شرکت فرودگاه‌ها به نمایندگی از دولت چنین ضررهایی را تنها به امید بهره‌مندی مردم از خدمات حمل‌ونقل هوایی متحمل می‌شود، چرا که با وجود پوشش کم حمل‌ونقل هوایی، اما میزان تاثیرگذاری آن به نسبت دیگر روش‌ها بیشتر است.
شاید هر استانداری بتواند در ارائه آمار مربوط به ورود گردشگر به استان خود، تعداد مسافران زمینی را بیش از مسافرت‌های انجام شده از طریق هواپیما اعلام کند، اما باید توجه کرد گردشگرانی که به روش‌های زمینی به استان‌ها مراجعه می‌کنند با همراه داشتن چادر مسافرتی، اتومبیل شخصی و همچنین غذای خود از منزل نه تنها به اقتصاد آن منطقه کمکی نمی‌کنند، بلکه در مقطعی از زمان بدون ایجاد گردش مالی از مزیت‌های آب‌وهوایی آن شهر یا استان بهره برده‌اند.
این در حالی است که مسافران هوایی تنها با همراه داشتن کیف کوچکی از لوازم ضروری خود ناگزیر به استفاده از هتل، تاکسی فرودگاه و ... هستند که همین امر کمک شایانی به اقتصاد مناطق می‌کند. ما بر این اعتقاد هستیم که اگر به عنوان نماینده دولت این زیان‌ها را در فرودگاه‌ها متحمل می‌شویم، اما در مقابل بسترسازی لازم در بخش‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگ و موضوعات اجتماعی مورد نیاز برای پیشرفت هر شهر یا استانی را ایجاد کرده‌ایم.
از دید عرف فرودگاه‌هایی که به طور منظم پرواز ندارند، غیرعملیاتی محسوب می‌شوند؛ آیا با این تعریف فرودگاه غیرعملیاتی در کشور داریم؟
همه فرودگاههای کشور از لحاظ داشتن قابلیت نشست و برخاست هواپیما عملیاتی هستند، اما با آن تعبیری که اشاره کردید، ما 10 فرودگاه فاقد پرواز منظم برنامه‌ای داریم. گر چه شاید برخی فرودگاه‌ها مانند سراوان، خوی یا سهند در طول سال هیچ پروازی نداشته باشند، اما پرسنل عملیاتی فرودگاه، نیروهای انتظامی، سپاه و ... در آن شاغل بوده و از طرفی هزینه‌های جاری آنها مانند آب و برق نیز برقرار است. علاوه بر آن در این فرودگاه‌ها سالیانه هزینه‌هایی هم برای بخش‌های عمرانی، نگهداری باندهای پروازی و سایر عوامل پروازی در حالی صرف می‌شود که میزان درآمد چنین فرودگاه‌هایی تقریبا صفر است.
در حال حاضر امکان احداث فرودگاه خصوصی در کشور وجود دارد؟
امکان احداث فرودگاه خصوصی از سوی افراد وجود ندارد، اما وزارت نفت یک شرکت فرودگاهی و 9 فرودگاه اختصاصی برای جابه‌جایی کارشناسان خود دارد که عملیات آنها بر عهده این وزارتخانه است و از جمله آنها می‌توان به فرودگاههای لاوان، ماهشهر، خارک و آغاجاری اشاره کرد. علاوه بر این 2 فرودگاه دیگر نیز در کیش و قشم به مناطق آزاد تعلق دارد که عملیات آنها به شرکت فرودگاه‌ها مربوط می‌شود.
آیا شرکت فرودگاه‌ها ارتقای خدمات فرودگاهی را برای سال آینده، به ویژه در نوروز، در دستور کار خود دارد؟
ما در نظر داریم برای ارتقای کیفیت خدمات در فرودگاه ها 25 اسفندماه امسال میزبان یک شرکت خدمات فرودگاهی اماراتی باشیم تا این شرکت با همکاری یک شرکت ایرانی سطح خدمات هم در بخش پذیرش مسافر در کانترها و هم در بخش تجهیزات فرودگاهی را افزایش دهد.
شرکت فرودگاه‌ها برای این کار عزم لازم را دارد و امیدواریم سازمان‌ها و ارگان‌های نظارتی هم همکاری لازم در این زمینه را داشته باشند و مشکلی ایجاد نکنند تا این طرح تا پایان سال عملیاتی شود. بر این اساس مردم در نوروز 94 شاهد ارتقای خدمات در بخش پذیرش مسافر خواهند بود.
تجهیزات فرودگاه‌ها را چگونه تامین می‌شود؟
خوشبختانه ما در مجموعه شرکت فرودگاه‌ها به سطح قابل قبولی از دانشدست یافته‌ایم، به طوری که تمام دستگاه‌های رادار و کمک ناوبری فرودگاه‌ها با کمک کارشناسان اداره کل ارتباطات و ناوبری شرکت فرودگاه‌ها نصب، تعمیر و نگهداری می‌شوند. درباره قطعات مورد نیاز نیز ایران تا حدودی به تکنولوژی ساخت آنها دست یافته‌ایم و بخشی از این قطعات نیز از سایر کشورها تامین می‌شود.
به عنوان مثال در سال 74 ایران 2 دستگاه رادار را از یک شرکت سازنده کانادایی خریداری کرد، اما متاسفانه این شرکت با گذشت یک سال از خرید رادارها تمام پشتیبانی‌های خود را قطع کرد که در طول این چند سال کارشناسان اداره کل ارتباطات و ناوبری شرکت فرودگاه‌ها توانستند از عهده تعمیر و نگهداری این رادارها برآیند؛این در حالی است که کارشناسان کانادایی در بازدیدی که 3 ماه گذشته از مجموعه فرودگاه و این رادارها داشتند، از توان کارشناسان ایران شگفت زده و به نوعی اظهار ناباوری کردند.
گفت‌وگو از سهیلا گلی‌زاده
آرشيو مطالب...